Το πλιθί

                          

     Πριν από 50 χρόνια οι μορφές των οικοδομημάτων στη Σέκλιζα ήταν εντελώς διαφορετικές. Κυριαρχούσαν οι πλίθινες κατοικίες. Κτίσματα που συναντούσες σε όλες τις αγροτικές περιοχές της Θεσσαλίας. Τα σπίτια αυτά κατασκευάζονταν με υλικά που τα πρόσφερε η ίδια η φύση. Και ακόμα και σήμερα τα συναντούμε πολύ συχνά στο χωριό μας.

     Βασικό, λοιπόν, οικοδομικό υλικό της εποχής εκείνης ήταν το πλίθι (προέρχεται ετυμολογικά από τη λέξη πλίνθος). Οι εργασίες κατασκευής πλιθιών ξεκινούσαν άνοιξη και κορυφώνονταν κυρίως το καλοκαίρι, αφού ο ήλιος ήταν αναγκαίος για το απαραίτητο στέγνωμα των πλιθιών. Πέρα από το κατάλληλο χώμα (αργιλώδες κυρίως), ως εργαλεία κατασκευής πλιθιών χρησιμοποιούνταν φτυάρια, τσαπιά, τενεκέδες νερού, μια καζιάκα και ξύλινα καλούπια. Ο τόπος κατασκευής των πλιθιών ήταν η περιφέρεια του χωριού- Παρασέκλιζο, βρωμόβρυση, πλατάνια,ο χώρος δίπλα από το σημερινό κτίριο του ΟΤΕ κ.α.

     Στα διάφορα σημεία της κοινοτικής περιφέρειας σκάβανε τα μαστόρια μεγάλους λάκκους και βγάζανε το κατάλληλο χώμα. Στη συνέχεια, αυτό το χώμα το ανακάτευαν με νερό και άχυρο και το ζύμωναν με τα πόδια και τα τσαπιά. Η διαδικασία συνεχιζόταν μέχρι να δημιουργηθεί η κατάλληλη λάσπη.

    Αυτή η λάσπη, μόλις ήταν έτοιμη, μεταφερόταν με μια καζιάκα στα σημεία όπου ήταν τα καλούπια, την έριχναν μέσα σ’ αυτά και την άπλωναν ώστε να γεμίσει καλά όλα τα κενά. Τα καλούπια αυτά συνήθως ήταν 8 ή 10 πλιθιών. Κατόπιν, άφηναν τη λάσπη να στεγνώσει και αφαιρούσαν το καλούπι. Όταν με τη βοήθεια του ήλιου και του αέρα τα πλιθιά στέγνωναν, τα γυρνούσαν στο πλάι για να στεγνώσουν εντελώς. Ένα από τα προβλήματα που μπορούσαν να προκύψουν κατά την κατασκευή τους, ήταν αυτό της βροχής, αφού αν ήταν δυνατή  μπορούσε να καταστρέψει τα πλιθιά που ήταν απλωμένα για στέγνωμα.

     Όταν τα πλιθιά είχαν ξεραθεί πλέον καλά στον ήλιο, μεταφέρονταν με κάρα στο σημείο, όπου κτιζόταν το σπίτι και οι κτιστάδες ξεκινούσαν το κτίσιμο. Εν τω μεταξύ, είχαν ανοίξει και μια μικρή τρύπα όπου έφτιαχναν απλή λάσπη για να κολλούν μεταξύ τους τα πλιθιά κατά το κτίσιμο στο οποίο το ένα πλίθι τοποθετούταν εγκάρσια και το άλλο κάθετα. Στην επόμενη στρώση η σειρά τοποθέτησης των πλιθιών ακολουθούσε την ανάποδη πορεία. Τα πλίθινα σπίτια χτίζονταν πάνω σε θεμέλια από πέτρα για να στραγγίζονται τα νερά.

     Αξιοσημείωτο είναι πως όλοι ήξεραν να «κόβουν» πλιθιά- έτσι λεγόταν η διαδικασία κατασκευής τους-, ενώ μερικές φορές οικονομικές εκκρεμότητες τακτοποιούνταν με εργασία στην παραγωγή πλιθιών. Eπιπλέον, τα σπίτια δύο αδερφών έπρεπε να έχουν το ίδιο ύψος ώστε να μη θεωρηθεί πως η οικογένεια ευνόησε το ένα παιδί σε σχέση με το άλλο.

     Τέλος, ας μη ξεχνούμε και τις φράσεις, που έχουν περάσει στον καθημερινό μας λόγο: «μου έπεσε πλιθί = έφαγα κάτι και βαρυστομάχιασα» και «είναι πλιθί = είναι βαρύ». Η σημασία των μεταφορικών αυτών φράσεων δείχνει πως το  πλιθί παρέπεμπε σε κάτι βαρύ. Ίσως επειδή σαν αντικείμενο ήταν συμπαγές και βαρύ, άρα κουραστικό στη μεταφορά, ειδικά όταν οι κτίστες ήταν πάνω στη σκαλοσιά τους και τους το πετούσαν από κάτω χέρι με χέρι.

δημοσιεύτηκε στην εφημ. "Σέκλιζα" τεύχος 4 του Μορφωτικού Συλλόγου Καλλιθήρου

φώτο από σχετικό post [κλικ εδώ]