εκλογές 1920

Οι Ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1920 υπήρξαν οι μοναδικές στη παγκόσμια ιστορία εκλογές που διεξήχθησαν σε χώρα κατά διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων.

    Χρονολογική αναφορά των σημαντικοτέρων γεγονότων που οδήγησαν σ' αυτές

-31 Μαΐου 1915: Ο Βενιζέλος κερδίζει τις εκλογές.

-6 Αυγούστου 1915: Εκλογές στις οποίες απέχουν οι Φιλελεύθεροι.

-17 Αυγούστου 1916: Κίνημα Εθνικής Άμυνας.

-11 Σεπτεμβρίου 1916: Προσωρινή Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης.

-31 Μαΐου 1917: Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος εγκαταλείπει την Ελλάδα μετά το τελεσίγραφο της Αντάντ. Νέος Βασιλιάς ο Αλέξανδρος.

-15 Ιουνίου 1917: Ανάληψη πρωθυπουργίας από τον Βενιζέλο στην Αθήνα.

 Συγκλήθηκε δε η Βουλή, η οποία είχε προκύψει από τις εκλογές της 31 Μαΐου/13 Ιουνίου 1915 (θεωρούμενες  οι επόμενες βουλές ως αντισυνταγματικές και η οποία ονομάστηκε Βουλή των Λαζάρων λόγω της ανάστασής της μετά από τόσο καιρό). Είσοδος στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

-11 Νοεμβρίου1918: Συνθηκολόγηση Γερμανίας και τέλος Ά παγκοσμίου Πολέμου.

-14 Νοεμβρίου 1919: Συνθήκη Νειγύ

-15 Μαΐου 1919: Αποβίβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη.

-10 Αυγούστου 1920: Συνθήκη Σεβρών. Δημιουργία της Ελλάδας των  δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών.

    Τον Σεπτέμβριο του 1920 ο Βενιζέλος επιστρέφει στην Ελλάδα και αποφασίζει να διεξάγει εκλογές εκτιμώντας ότι χρειάζεται την ανανέωση της λαϊκής εμπιστοσύνης, για να συνεχίσει την πολιτική του-αν ήταν όντως αυτός ο πραγματικός λόγος... . Αρχικά, μετά τη διάλυση της Βουλής οι εκλογές αυτές προκηρύχθηκαν για τις 25 Οκτωβρίου του 1920. Δεκατρείς, όμως, ημέρες πριν την διεξαγωγή τους πέθανε αιφνίδια από δάγκωμα πιθήκου ο Βασιλιάς Αλέξανδρος. Έτσι, στη θέση του ορίστηκε αντιβασιλέας ο ναύαρχος Κουντουριώτης.   

    Τελικά,  οι εκλογές διεξήχθησαν στις 1 Νοεμβρίου 1920 και ουσιαστικά ανάμεσα σε δύο παρατάξεις για πρώτη φορά στην Ελληνική κοινοβουλευτική ιστορία, ακριβώς λόγω της πόλωσης που επικρατούσε την εποχή εκείνη. Το ένα ήταν το κυβερνών Κόμμα των Φιλελευθέρων και το άλλο η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, η οποία ήταν η ένωση όλων των υπολοίπων κομμάτων (Κόμμα εθνικοφρόνων, Συντηρητικό Κόμμα, Μεταρρυθμιστικό Κόμμα, κ.α. μικρότερα).

Στις εκλογές αυτές πήραν μέρος για πρώτη και τελευταία φορά οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης. Επιπλέον, οι Έλληνες της Ανατολικής και Δυτικής Θράκης, καθώς και εκείνοι της Μικράς Ασίας ψήφισαν με χάρτινο ψηφοδέλτιο ( για πρώτη φορά στην Ελλάδα ) αντί με σφαιρίδιο επειδή θεωρούνταν εγγράμματοι. Χαρακτηριστικό των εκλογών αυτών είναι ότι ψήφισαν και οι στρατιώτες στο μέτωπο. Τα αποτελέσματα,όμως, εκείνης της ψηφοφορίας ακυρώθηκαν και δε γνωστοποιήθηκαν ποτέ.

      Από τις εκλογές αυτές νικητής αναδείχθηκε η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις.

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 1ης Νοεμβρίου 1920

Ηνωμένη Αντιπολίτευσις         368.678 ψήφοι 49,36% 260 έδρες
Κόμμα Φιλελευθέρων             375.803 ψήφοι 50,31% 110 έδρες

Ανεξάρτητοι Υποψήφιοι               2.465 ψήφοι  0,33%     0 έδρες

   Το εκλογικό σύστημα ήταν πλειοψηφικό με ευρεία εκλογική περιφέρεια. 'Ηταν ένα ιδιόμορφο σύστημα και σ' αυτό οφείλεται το παράδοξο γεγονός οι Φιλελεύθεροι να έχουν συγκεντρώσει περισσότερες ψήφους στην επικράτεια, αλλά να καταλαμβάνουν μόνο το 1/3 των εδρών της Βουλής και να χάνουν έτσι τις εκλογές. Το σύστημα αυτό προέβλεπε ότι όποιο κόμμα πλειοψηφούσε σε μια εκλογική περιφέρεια, θα έπαιρνε και όλες τις έδρες αυτής. Οι ψήφοι των Φιλελευθέρων ήταν συγκεντρωμένοι σε λίγες περιφέρειες γι' αυτό και δεν εξέλεξαν πολλούς βουλευτές. Για παράδειγμα, στην Παλαιά Ελλάδα, δηλαδή το κράτος που υπήρχε πριν το 1912, η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις έλαβε συνολικά 255.437 ψήφους και εξέλεξε 177 βουλευτές, ενώ οι Φιλελεύθεροι έλαβαν συνολικά 172.717 και δεν κατόρθωσαν να εκλέξουν παρά μόνο επτά βουλευτές, και αυτούς στις μικρές περιφέρειες Ύδρας, Σπετσών και Άρτας. Στην Αττική, ειδικότερα, η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις πήρε 46.535 και όλες τις έδρες, ενώ οι Φιλελεύθεροι πήραν 36.180 ψήφους και καμία έδρα με συνέπεια να μην εκλεγεί βουλευτής ούτε ο ίδιος ο Βενιζέλος, ο οποίος είχε θέσει υποψηφιότητα στην Αττική.